Authentiek - wat bedoelen wij?

Bij “authentiek” vinden wij in van Dale’s woordenboek o.a.: niet vervalst, echt, orgineel, maar ook: overeenstemmend met het oorspronkelijke. In het verband zoals wij het begrip “authentiek” gebruiken, bedoelen we “authentieke aanspanningen”, hierbij denken we ook meteen aan de periode dat het paard echt functioneel was in het dagelijks leven, de periode vóór de motorisatie. Vrijwel overal in de westerse wereld is de periode waarin het rijtuig essentieel was voor vervoer wel afgesloten, in West Europa voor de oorlog eiBart v.d. Wekken met de dokterskar: lantaarns aan het rijtuig en hoed of pet ontbrekengenlijk al, in Oost Europa tot pas slechts enige decennia geleden.

Gaan wij uit van de eerste omschrijving, dan vallen de nieuw, naar oud model gemaakte rijtuigen, de zgn. “replica’s”, niet onder de authentieke rijtuigen. In klassementsritten, ritten wordt de gehele equipage beoordeeld op authentiek. Equipage wil zeggen, rijtuig met toebehoren, dus paarden, tuigen, personen, kleding, lantaarns, enz. Vaak kunnen replica’s wel mee doen, maar worden deze rijtuigen dan als een aparte categorie beoordeeld. Voordeel van de replica’s is dat deze nieuwer zijn, voordeliger in aanschaf en onderhoud en bijv. door gebruik van schijfremmen veiliger. Nadeel natuurlijk, dat de echte liefhebber van traditioneel, juist dat speciale gevoel van “het authentieke” mist.

Voor alle duidelijkheid hierbij eerst enkele begrippen: Een rijtuig is speciaal voor personenvervoer, gebruikt in steden, op buitenplaatsen, door notabelen en op hofsteden. Een rijtuig kan zowel 2- als 4-wielig zijn. Bij de 2-wielige rijtuigen spreekt men ook wel over een kar, bijv. dogcar, of een kapkar. Bij de 4-wielige rijtuigen spreekt men ook wel over een wagen, bijv. riemwagen, of een tentwagen. Een koets is een gesloten rijtuig, is het niet gesloten, dan is het geen koets, wel een rijtuig. Wanneer een kar, 2-wielig, of een wagen, 4-wielig, gebruikt wordt voor vervoer van allerlei producten, bijv. op de boerderij en niet voor personen, dan noemen we het geen rijtuig meer. Al dit soort “gerij” kan een prachtige, authentieke aanspanning opleveren.

Discutabel blijft, wanneer wij het hebben over een authentieke aanspanning, waar ligt de grens. Speelt bijv. ouderdom van het authentieke gerij mee? Een orginele groente-, of melkwagen, gebouwd in de 50-er jaren op luchtbanden, is dat authentiek gerij? Ik vind van wel.

Een zaaimachine, of een brandweerwagen met daarvoor een passend span paarden, is dat een authentieke aanspanning? Ik vind van wel, al is het natuurlijk geen praktische aanspanning voor een lange rit. Arresleden kunnen beslist prachtige authentieke aanspanningen zijn, een arreslede op wieltjes natuurlijk weer niet.
Een authentiek rijtuig aangepast aan de moderne tijd met schijfremmen, deze krijgt in een klassementsrit daardoor een mindere beoordeling op authenticiteit. Zo blijft er discussie, wat wel, wat niet. Een goede site waarop vele klassementritten authentiek aangegeven, waarop discussie en stellen van vragen mogelijk is, is de website: www.traditioneelgerij.nl
Een website welke informatie geeft over eventueel te verwachten arresledetochten is: http://www.sledetocht.nl.

Veel plezier met mennen met jullie authentieke aanspanning, Ken Buth